ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ “IMMUNAID” ΓΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΥΤΟΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το πρόγραμμα “ImmunAID” έχει ως στόχο τη δημιουργία νέων εργαλείων για τη διάγνωση των συστηματικών αυτοφλεγμονωδών νοσημάτων (SAID). Στόχος είναι η παροχή καλύτερης φροντίδας και ιατρικής περίθαλψης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με σπάνια νοσήματα.
Τα SAID είναι μια πολύπλοκη και ελάχιστα γνωστή ομάδα σπάνιων νοσημάτων που χαρακτηρίζονται από έντονη φλεγμονή. Χαρακτηριστική είναι η απορρύθμιση της λειτουργίας του συστήματος της έμφυτης ανοσίας.
Ενώ είναι ήδη γνωστό ότι ορισμένες μορφές SAID οφείλονται σε συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις, κάποια από αυτά τα νοσήματα διαγιγνώσκονται μόνο βάσει συμπτωμάτων και κλινικών στοιχείων και αφού έχουν αποκλεισθεί άλλες διαγνώσεις.
Καθώς τα κύρια συμπτώματα αυτών των νοσημάτων (όπως πυρετός, εξάνθημα, πόνος στις αρθρώσεις κλπ.) δεν είναι ειδικά, σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολο για τους ιατρούς να κάνουν τη σωστή διάγνωση. Έτσι, ένας ασθενής μπορεί να λάβει μη ειδικές – αναποτελεσματικές θεραπείες, προτού διαγνωστεί σωστά, με μεγάλο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του έργου, στρατολογούνται ομάδες ασθενών που πάσχουν από SAID σε όλη την Ευρώπη. Η εκστρατεία στρατολόγησης έχει ήδη ξεκινήσει στη Γαλλία, την Ισπανία, τη Σλοβενία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ελβετία και τις Κάτω Χώρες και τώρα ξεκινά στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στο Λαϊκό Νοσοκομείο (Υπεύθυνη ρευματολόγος Δρ. Κατερίνα Λάσκαρη). Θα ανοίξουν και άλλα κέντρα σε όλη την Ευρώπη, με στόχο την προσέλκυση συνολικά περίπου 1.000 ασθενών. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη συλλογής κλινικών και βιολογικών δεδομένων από ασθενείς με SAID τέτοιας έκτασης.
Η συλλογή βιολογικών δειγμάτων στα πλαίσια του ImmunAID αποτελεί πολύ σημαντικό εργαλείο. Τα βιολογικά δείγματα θα αναλυθούν με μεθόδους τελευταίας τεχνολογίας προκειμένου να δημιουργηθεί ένας σημαντικός όγκος “omic” δεδομένων (δεδομένα γονιδιωματικής, μεταγραφωματικής, πρωτεωματικής και μικροβιωματικής) προς μελέτη. Ταυτόχρονα, οι αναλύσεις θα επικεντρωθούν σε μοριακούς μηχανισμούς (για τους οποίους υπάρχουν ήδη ενδείξεις), που περιλαμβάνουν το φλεγμονόσωμα, λιπιδικούς μεσολαβητές και άλλες παραμέτρους του ανοσοποιητικού συστήματος (κυτταροκίνες κλπ). Όλα τα δεδομένα, που αναφέρονται ως “το πραγματικό ανοσοσώμα SAID”, θα υποβληθούν στη συνέχεια σε ανάλυση τεχνητής νοημοσύνης και σχετικής μοντελοποίησης.
Η ομάδα στοχεύει στον εντοπισμό κοινών χαρακτηριστικών των SAID, τα οποία θα επιτρέψουν τη γρήγορη επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό πιθανού αυτοφλεγμονώδους συνδρόμου. Επιπλέον, για κάθε SAID, θα δημιουργηθεί ένας κατάλογος χαρακτηριστικών βιοδεικτών και ένας αλγόριθμος που θα βοηθήσει τον ιατρό στην ορθή διαγνωστική αξιολόγηση.
Η κυρία Λάσκαρη περιγράφει το έργο με μεγάλο ενθουσιασμό ως εξής: “Το πρόγραμμα ImmunAID είναι μια μοναδική ευκαιρία για την ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα να προωθήσει την έρευνα σε έναν τομέα όπου οι ασθενείς εξακολουθούν να συμβουλεύονται διαφορετικούς επαγγελματίες και να υποβάλλονται σε πολλαπλές εξετάσεις χωρίς να καταλήγουν πάντα σε μια σωστή διάγνωση. Ελπίζουμε ότι το έργο θα βοηθήσει γρήγορα στην παροχή καλύτερης φροντίδας στους ασθενείς μας.”
Έργο της ImmunAID συνοπτικά (www.immunaid.eu):
Στόχο αποτελεί ο εντοπισμός ενός συνόλου βιοδεικτών για την καλύτερη διάγνωση των SAID και η δημιουργία αλγόριθμου που θα βοηθήσει στον καλύτερο χαρακτηρισμό της νόσου, τη βέλτιστη θεραπευτική προσέγγιση και τον καλύτερο καθορισμό της πρόγνωσης της νόσου. Δείγματα από ασθενείς από όλη την Ευρώπη θα αναλυθούν με τη χρήση σύγχρονων βιολογικών τεχνικών, τόσο διερευνητικών όσο και “omic” αναλύσεων, καθώς και άλλων τεχνικών, που βασίζονται σε υπάρχουσες ενδείξεις για πιθανούς μηχανισμούς νόσου. Τα αποτελέσματα θα συγκριθούν μεταξύ τους, θα συγχωνευτούν, και θα αξιολογηθούν αργότερα με τη χρήση μεθοδολογιών τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να προκύψει μια νέα κατηγοριοποίηση των SAID. Η ImmunAID αποτελεί μια μεγάλη κοινοπραξία (25 συνεργάτες σε 12 ευρωπαϊκές χώρες) και έχει χρηματοδοτηθεί με 15.8 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έργο ImmunAID έχει λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας “Ορίζοντας 2020” της Ευρωπαϊκής Ένωσης (επιχορήγηση αριθ. 779295).
Επικοινωνία: contact@immunaid.eu